Południowe zakątki Lublińca (cz.2)

W związku z przebudową wycięto 80 – letnie lipy od północnej i wschodniej strony oraz uszczuplono teren o 112 m kw. , przekazując go miastu celem poszerzenia chodnika. Do wybuchu II wojny światowej kościół był w dyspozycji parafii wojskowej pw. św. Michała Archanioła, zaś funkcję kapelana pełnił niezmiernie zasłużony kapłan i patriota, Jan Szymała. Jako kapelan w III Powstaniu Śląskim, wstąpił do Wojska Polskiego, a po udziale w akcji plebiscytowej na rzecz przyłączenia Śląska do Polski przybył do Lublińca w 1922 roku. Tu przyczynił się do budowy bursy gimnazjalnej dla polskiej młodzieży ze Śląska Opolskiego, która uczyła się w lublinieckim gimnazjum. Pełnił ponadto funkcję kapelana Szpitala Psychiatrycznego oraz lublinieckich harcerzy. W czasie wojny był na Zachodzie szefem duszpasterstwa I Samodzielnej Brygady Spadochronowej, a następnie kapelanem na stanowisku dziekana I Korpusu. Dosłużył się stopnia pułkownika i licznych orderów. Po wojnie był proboszczem parafii pw. Wszystkich Świętych w Gliwicach i parafii św. Jacka w Bytomiu. Zmarł 31 grudnia 1962 roku w Bytomiu i tam został pochowany. Ze względu na szczególne zasługi dla Lublińca, jedną z ulic miasta nazwano jego imieniem.
Po 1939 roku kościół był nadal kościołem filialnym. W roku 1962 ustanowiono przy parafii rektorat. Rektorami byli kolejno: ks. Tadeusz Jaskółka (do roku 1965), ks. Rudolf Kiera (do roku 1970) i ks. Franciszek Miś ( do roku 1981). Administratorem ustanowiono w roku 1982 ks. Leonarda Pająka, a w 1990 roku erygowano nową parafię. Rok później ks. proboszcz Pająk przeprowadził gruntowny, wewnętrzny i zewnętrzny remont budynku i jego otoczenia. Do parafii należy też połowa nieruchomości pod numerem trzy, po przeciwnej stronie ulicy, nabyta w roku 1987. Na terenie tym wybudowany został dom parafialny, na którego frontowej ścianie umieszczono, wykonaną przez artystę rzeźbiarza Wiśniewskiego z Kijowa w 1995 roku, płaskorzeźbę Edyty Stein – błogosławionej Siostry Benedykty od Krzyża.
Po lewej stronie ulicy znajduje się budynek oznaczony numerem 1 nabyty do doktora Franciszka Willerta, który w roku 1909 wraz z Maksymilianem Rzeźniczkiem, Piotrem Dryndą, księdzem Pawłem Rogowskim i innymi obywatelami miasta i okolicy powołał do życia polską instytucję kredytową na terenie powiatu pod nazwą Bank Ludowy. W okresie III Powstania Śląskiego kierował służbą sanitarną na całym lublinieckim odcinku i sprawował nadzór nad szpitalami. Z chwilą wybuchu wojny zmuszony został do opuszczenia Lublińca i zamieszkał w Blachowni, a zmarł w 1944 roku w Wałbrzychu. Pochowany został na cmentarzu w Namysłowie – rodzinnym mieście żony.
Lekką pochyłością zmierza ulica Pawła Stalmacha ku pradolinie Małej Panwi, którą w średniowieczu zalegały stawy, gdzie usytuowany był młyn wodny. Z biegiem lat stawy zarosły i zamieniły się w końcu w łąki. W dolinie wiła się rzeczka Lubocza, która później przybrała obecną nazwę Lublinica. Po II wojnie jej koryto zostało uregulowane, a brzegi utwardzone. W roku 1920 wykonano nowy most betonowy.