Lubliniec „per pedes”(cz.2)

Na placyku między ulicami: Plebiscytową, Powstańców i Stalmacha rośnie wspaniały, rozłożysty dąb, jeden z niewielu zachowanych pomników przyrody w Lublińcu. Po drugiej stronie skrzyżowania stoi kościół pw. św. Krzyża ufundowany w roku 1505 przez księcia opolsko – raciborskiego Jana. Powstał obok szpitala św. Krzyża z 1404 roku. Pierwsze wzmianki o szpitalu zawarte zostały w akcie fundacyjnym Mikołaja Werbera z Namysłowa. Kolejne udokumentowane informacje z 1661 roku traktują o fundacji nowego szpitala w miejsce zniszczonego. Dokonał jej Jan Ferdynand Cellari. Był to jeden z wielu szpitali – przytułków powstających w owym czasie w Polsce. Przeznaczono go dla około 12 osób, które oddawały w zamian całe swe mienie Zarządowi. Wyjątkowość lublinieckiej fundacji polega na tym, że przez 534 lata roztaczała opiekę nad chorymi, bez względu na trudności. Na tamtym miejscu znajduje się dziś parking samochodowy.

Idąc ulicą Lompy (w średniowieczu była tu brama krakowska), mijamy kamienice, które stanowią zabudowania wokół rynku. W jednej z nich mieści się apteka, na ścianie której wisi tablica pamiątkowa z napisem: „ W 150 – lecie istnienia apteki 16 lipca, nadaje się jej imię aptekarza Eugeniusza Dyczkowskiego, długoletniego, zasłużonego kierownika w latach 1937 – 1972”. Docieramy do Rynku Miejskiego noszącego nazwę placu Konrada Mańki. Został on wytyczony w XIII wieku przy zakładaniu osady. Otaczające go domy były początkowo drewniane, co powodowało częste pożary miasta, m.in. w latach 1650, 1807, 1874. Rynek był otoczony wałami ziemnymi, fosą oraz trzema bramami: krakowską, opolską i oleską. W połowie XIX wieku niewiele było murowanych budynków. W tych, które były, mieściły się hotele. Najstarszy – „Hotel Baranek” wybudowany został w 1853 roku, a po przebudowie powstało tam kino „Helios”, piwiarnia i kawiarnia ( obecnie „Złota Podkowa”), na pierwszym zaś i drugim piętrze biura PSS – u. W budynku obok mieścił się „Hotel Pitsch”, później „Hotel Śląski”. Teraz zajmuje go Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia i Społeczne Ognisko Muzyczne. W obecnym budynku Banku Gospodarki Żywnościowej znajdował się do 1922 roku „Hotel pod Księciem Prus”, potem „Hotel Europejski”. W obecnym „Domu Rzemiosła” w XIX wieku był ratusz. Został on wybudowany w latach 1820 – 1821. Na budynku, po zachodniej stronie placu, wisi tablica informująca o zamieszkiwaniu w nim kolejnej osoby związanej z walką o polskość Śląska: „ W tym domu mieszkał i działał w latach 1922 – 1939 Paweł Golaś, wybitny organizator i dowódca wojsk powstańczych, uczestnik walk obronnych Polski w 1939 roku. Oddał życie za Ojczyznę, zamordowany przez okupanta hitlerowskiego w 1940 roku.”

Na środku rynku rośnie ogromny klon i mniejszy kasztanowiec. Pierwotnie, około roku 1825, posadzono dwa kasztanowce, a między nimi stała figura św. Jana Nepomucena, która w 1940 roku przeniesiona została na przykościelny plac. Jedno z drzew uległo zniszczeniu, a na jego miejscu rośnie dziś klon. Na miejscu zaś drugiego, usuniętego wskutek uszkodzeń, zasadzono nowy okaz. Pomiędzy nimi stoi teraz pamiątkowy kamień z wyrytą datą założenia miasta w 1272 roku i pomnik ufundowany na 700 – lecie jego istnienia.