Z Lublińca do Częstochowy (cz.2)

Zachowane do dziś budowle klasztorne zaczęły stopniowo powstawać już w XV wieku. Gotyckie jest m.in. prezbiterium jasnogórskiej bazyliki. Klasztor ufortyfikowany w XVII wieku przebudowano w stylu barokowym. Z tego okresu pochodzi większa część bazyliki i kaplicy Cudownego Obrazu, kaplica św. Antoniego, wieża, refektarz czy Sala Rycerska. Biblioteka posiada XVIII – wieczny wystrój. Wiek XX „stworzył” pełniącą funkcje mauzoleum Kaplicę Pamięci Narodu. Warte odwiedzenia jest też Muzeum 600 – lecia Jasnej Góry (otwarte w 1982 roku). Wśród eksponatów znaleźć można wota Ojca Świętego Jana Pawła II, krzyż wykonany z fragmentów wieży World Trade Center, przekazany przez strażaków uczestniczących w akcji ratunkowej oraz wota przekazane przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, XVIII – wieczne obrazy z wizerunkami paulińskich pustelników a także portrety polskich prowincjonałów zakonu. Pośród kolekcji eksponatów są te obrazujące XVII i XVIII – wieczną polską kulturę sarmacką czy kulturotwórczą rolę paulinów (dotyczącą twórczości literackiej, muzycznej i plastycznej). Jest też zbiór muzycznych instrumentów używanych przez jasnogórską kapelę w czasach baroku i oświecenia oraz książki z lat 1693 – 1864 wydane przez jasnogórską drukarnię. Postaci: przeora Augustyna Kordeckiego (z czasów potopu szwedzkiego), kardynała Stefana Wyszyńskiego – Prymasa Tysiąclecia i papieża Jana Pawła II doczekały się okazałych pomników.
Wielką wartość Jasnej Góry stanowi biblioteka z księgozbiorem unikatowych dzieł – licznych inkunabułów (pierwszych druków), starodruków i rękopisów, polskich i obcych. Niektóre z nich znajdują się w ozdobnych futerałach. Z kolei Skarbiec powstały w połowie XVII wieku, a znajdujący się nad zakrystią, posiada cenne wota dziękczynne i błagalne, ekspozycję bogato reprezentowaną przez złotnictwo. Przykład stanowi późnogotycka monstrancja ( dar Zygmunta Starego), krzyże, kielichy mszalne, świeczniki czy srebrne tace (m.in. Jana III Sobieskiego). Spotkamy tu także relikwiarz Krzyża Świętego, kolekcję różańców, zbiór zegarów i zegarków z różnych epok oraz naczyń, monstrancji, szat liturgicznych i ornatów, ofiarowanych głównie przez królów, czy wyroby jubilerskie ze szlachetnych materiałów.
Jasna Góra pełniła rolę przygranicznej twierdzy, stąd też zaczęto tam wznosić w XVII wieku potężne fortyfikacje. Bastion św. Rocha budowany był w latach 1631 – 1636 jako jeden z czterech bastionów (projektował je był wybitny architekt Andrea dell’ Aqua, a modernizował w 1674 roku polski inżynier wojskowy Krzysztof Mieroszewski). Prace remontowe z początków XX wieku ujawniły ślady armatnich kul z czasów szwedzkiego potopu. Odrestaurowane wnętrza bastionu służą dziś celom muzealnym. Ekspozycja obejmuje zabytki powstałe do końca XVIII wieku, głównie militaria i cenne orientalne wyroby, m.in. trofea bitwy pod Wiedniem sprezentowane przez rodzinę króla Polski Jana III Sobieskiego. Kolejna część ekspozycji dotyczyć ma dziejów walki i martyrologii polskiego narodu podczas zaborów i w XX wieku.