Południowe zakątki Lublińca (cz.9)

Południowe zakątki Lublińca (cz.9)

W roku 1959 teren ten przekazany został Przedsiębiorstwu Budownictwa Rolniczego, które wybudowało tam w latach 1961 – 1963 trzy bloki mieszkalne dla swych pracowników. W roku 1963 przekazano je Spółdzielni Mieszkaniowej w Lublińcu (obecna jej nazwa to Spółdzielnia Mieszkaniowa „Strzecha”). Ulicy Piaskowej nadano w latach 20 – tych XX wieku imię księdza Pawła Rogowskiego – proboszcza Jędryska (obecnie dzielnica Kalet), jednego z założycieli Banku Ludowego w Lublińcu, a następnie przewodniczącego jego rady nadzorczej. Za działalność na rzecz polskości był on szykanowany i pobity przez niemieckie bojówki. Przeniósł się do Wągrowca, gdzie uczył w gimnazjum, po usunięciu go z probostwa w Jędrysku. Zmarł 26 stycznia 1922 roku w wieku 51 lat. Ulica otrzymała betonową nawierzchnię około roku 1935. Po wojnie nosiła nazwę 22 Lipca (data Manifestu PKWN z 1944 roku). Obecnie to ulica 11 Listopada (data odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku). Większość budynków po jej wschodniej stronie zbudowano jeszcze przed II wojną światową, podobnie jak przy ulicach Juliusza Ligonia, Bartosza Głowackiego czy Stanisława Staszica. Wszystkie one powstały na terenie byłego lasu i piaskowni. W pobliżu koszar zbudowano kilka bloków dla zawodowej kadry wojskowej. Imię księdza Rogowskiego nadano nowej, nieutwardzonej ulicy przebiegającej na zapleczu posesji położonych po zachodniej stronie ulicy Pawła Stalmacha.

W wyniku budowy w latach 1914 – 1916 koszar dla batalionu piechoty i szwadronu strzelców konnych przybyłych do Lublińca (ustanowionego miastem garnizonowym), wytyczenia i utwardzenia ulicy Sobieskiego (w 1917 roku) oraz ulicy 11 Listopada (w 1935 roku) – powstał u ich zbiegu mały plac, pozbawiony pierwotnie nazwy. Przed II wojną światową usytuowano na nim pomnik poświęcony żołnierzom poległym w latach 1914 – 1920. Został on zburzony w 1939 roku, a w jego miejscu postawiono pomnik pamięci poległych o polskość Ziemi Śląskiej. Placowi nadano imię Pawła Golasia – komendanta powiatowego z okresu III Powstania Śląskiego w 1921 roku, aresztowanego i zamordowanego przez hitlerowców 26 czerwca 1940 roku.

Paweł Golaś urodził się w Lubszy 6 sierpnia 1885 roku. W młodości związał się z polskimi organizacjami: Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół” oraz Zjednoczeniem Zawodowym Polskim. Wraz z odbudową państwa polskiego po 123 latach niewoli, zaczęto też walczyć o powrót Śląska do Macierzy. Właśnie Paweł Golaś zaangażował się w działalność konspiracyjną. Zbierał informacje o posunięciach przeciwnika, gromadził broń i werbował nowych członków. W czasie II Powstania Śląskiego kierował akcją zbrojną w powiecie lublinieckim. Powstańcy opanowali wiele miejscowości, jednak akcja powstańcza przerwana została na żądanie francuskiego kontrolera powiatowego. W III powstaniu nie zabrakło mieszkańców Ziemi Lublinieckiej. Spod władzy Niemców uwolniono Dobrodzień a następnie Lubliniec. Paweł Golaś za swą patriotyczną działalność uhonorowany został Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari odebranym z rąk samego Marszałka Józefa Piłsudskiego w Lublińcu 1922 roku.